Makale

Çalışma Yaşamında Değişen Yoksulluk: Çalışan Yoksullar

Özet

Son yıllarda gündemden düşmeyen konuların başında büyüyen ve yayılan bir sorun olarak yoksulluk gelmektedir. Âdeta artan zenginliğe inat yoksulluk kitleselleşmektedir. Görünen odur ki zenginlik ile yoksulluk arasında kutuplaşma arttıkça “yöntem” ve “yönetim sorunu” olarak yoksulluk tartışılmaya devam edecektir. Yoksulluğun farklı dinamik ve süreçlerle gelişmesinin yanında yeni durum ve olaylarla yeni nitelik kazanması, yoksulluğu birçok farklı boyutu ile gündeme getirecektir. Bu çalışmada bilinenin aksine, yoksulluğa emek ve ücret bağlamında yaklaşılarak çalışan yoksullara değinilecektir. Bir taraftan sosyal devletin ve uygulamalarının –özellikle Batı dünyasında– yaygınlaşmasına denk olarak tam istihdam hedefi ne neredeyse yaklaşılmış, diğer taraftan işçiye ödenen ücret çalışan kesimi tatmin edecek bir boyuta ulaşmıştır. Oysa günümüzde hem gelişmiş hem de gelişmekte olan ülkelerde daha fazla işsizliğin ortaya çıkmasına paralel olarak, birçok sektörde-özellikle mavi yakalılarda- çalışanların ücretleri düşme eğilimi göstererek, çalışma hayatında yoksulluk gündeme gelmiştir. Küreselleşme ile istihdamın esnekleşmesi, çalışma şartlarının değişmesi, ücretlerin düşmesi, akrabalık bağlarının ve yardımlaşmanın bireyselleşme sonucunda zayıfl aması, devletlerin sosyal harcamalardan kaçınma çabası vb. sonucunda yeni yoksulluklar ortaya çıkmıştır. Dolayısıyla yeni yoksullara dönük politikalarda paradigma değişimi olmuştur. Çalışmada, değişen yoksulluk tanımlarından hareketle yoksulluğun dönüşümü ifade edilecektir. Yeni yoksulluğun en önemli göstergesi olarak çalışma yaşamında da karşılaşılan yoksulluğun boyutları kısaca tanımlanacaktır. Yeni yoksulluk ile yoksulluk literatürüne katkı sağlanması amaçlanırken, diğer taraftan çalışma yaşamında karşılaşılan yoksulluğa yönelik farkındalığın arttırılması hedefl enmektedir.

Anahtar Kelimeler

çalışan yoksullar çalışma hayatı neoliberal iktisat yeni yoksulluk