Makale

Bilimsel Araştırmalarda Haksız Yazarlık ile İlgili Nitel Bir Araştırma

Özet

Bilimsel araştırma ve yayın etiği ile ilgili etik dışı davranışlardan biri haksız yazarlık uygulamalarıdır. Bu
çalışmada akademisyenlerin haksız yazarlık ile ilgili görüşlerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Temel nitel araştırma deseninin kullanıldığı araştırmanın çalışma grubunda 49 akademisyen bulunmaktadır. Veriler yarı yapılandırılmış bir görüşme formu ile toplanmıştır. Verilerin analizinde betimsel analiz ve içerik analizi kullanılmıştır. Katılımcıların yarıdan fazlası yüksek lisans ya da doktora eğitimi sırasında bilimsel araştırma ve yayın etiği ile ilgili herhangi bir ders ya da eğitim almamıştır. Akademisyenlerin üçte biri yaptığı yayınlarda, hak etmediği halde herhangi birini yazarlar arasına eklemiştir. Küçük bir grup ise hak etmediği halde yazarlar arasına eklenmiştir. Katılımcılar genel olarak haksız yazarlık hakkında bilgi sahibidir ve yayınlarda yazar sıralamasını katkıya göre belirlemektedir. Akademisyenlerin yarısına göre alanlarında haksız yazarlık uygulamaları yaygın olarak yaşanmaktadır. En sık yaşanan haksız yazarlık biçimleri, karşılıklı yazarlık, armağan/konuk yazarlık, onursal yazarlık ve hayali yazarlık biçimleridir. Haksız yazarlık uygulamalarının sebepleri, sistemden kaynaklı sebepler, hızlı bir şekilde yükselme arzusu, kültürel kodlar ve bilgi eksikliği veya normal karşılanma olmak üzere dört temada toplanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Haksız yazarlık Etik Bilimsel araştırma ve yayın etiği Akademisyen Türkiye