Murteza Bedir

• Prof. Dr.
• İstanbul Üniversitesi

Sivas Suşehri’nde doğdu (1968). Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi’nden mezun oldu (1992). Londra Üniversitesi Doğu ve Afrika Çalışmaları Okulu (SOAS) Hukuk Bölümü’nde yüksek lisansını (1996), Manchester Üniversitesi Ortadoğu Araştırmaları Bölümü’nde “Early Development of Hanafi Usul al-fiqh (Legal Theory)” adlı teziyle doktorasını (danışman: Prof. Norman Calder, 1999) tamamladı. 2005 yılında doçent, 2011’de profesör unvanı aldı.

Sakarya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi’nde araştırma görevlisi olarak çalışmaya başladı (1993). Lisansüstü çalışmalarını sürdürmek için İngiltere’ye gitti (1994-1999). Döndükten sonra Sakarya İlahiyat Fakültesi’nde öğretim üyesi olarak çalışmaya devam etti. Suriye’de alanıyla ilgili araştırmalar yaptı (2002-2003). Harvard Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nde misafir hoca olarak bulundu (2007-2008). Uzun yıllar öğretim üyesi olarak çalıştığı Sakarya Üniversitesi’nden 2011 yılında İstanbul Üniversitesi İlahiyat Fakültesi’ne geçti ve 2013-2020 yılları arasında aynı fakültede dekanlık vazifesini ifa etti. İslam Konferansı Teşkilatı’na bağlı Uluslararası Fıkıh Akademisi’nin Türkiye temsilcisi olarak seçildi (2015). Diyanet İşleri Başkanlığı Din İşleri Yüksek Kurulu üyeliği yaptı (2015-2020). İstanbul Üniversitesi İslam Tetkikleri Enstitüsü müdürü olarak görev yaptı (2022-2023). Yüksek Öğretim Kurulu üyeliğine seçildi (2022). 2023 yılında İstanbul Üniversitesi’nden emekli oldu ve akademik çalışmalarını sürdürmek için İstanbul 29 Mayıs Üniversitesi’ne geçti.

30 Eylül 2022’de atandığı Türkiye Diyanet Vakfı İslam Araştırmaları Merkezi (İSAM) başkanlığı görevini halen sürdürmektedir.

İlmî ve akademik çalışmaları fıkıh ve fıkıh usûlü alanlarında, özellikle Hanefî fıkhı üzerinde yoğunlaşmıştır. Bu alanda çok sayıda telif ve tercüme eser, kitap bölümü, uluslararası ve ulusal yayınlarda makale ve ansiklopedi maddesi kaleme aldı.

Fıkıh, Mezhep ve Sünnet (İstanbul 2004, 2017), İslâm’ın Yolu: Sünnet (İstanbul 2006, 2022), Buhara Hukuk Okulu (İstanbul 2014, 2019) ve Ebu Hanife: Entelektüel Bir Biyografi (Ankara 2018) başlıca telif eserleridir. Ayrıca Şeriattan Kanuna: Ebussuud ve Osmanlı’da İslami Hukuk (Colin Imber’den, İstanbul 2004), İslam Tarih Metodolojisi: Bir Sosyal Tarih Uygulaması (Fuat Aydın ile birlikte, R. Stephen Humphreys’ten, İstanbul 2004), Stemmatik: Tenkitli Metin Neşrinde Soy-Ağacı Yaklaşımı (Paul Maas vdğr.’den, İstanbul 2011) gibi tercüme eserleri bulunmaktadır. Osmanlı’da İlm-i Fıkıh (ed. Mürteza Bedir, Necmettin Kızılkaya, Hüseyin Sağlam, İstanbul 2017), Modernleşme Protestanlaşma ve Selefîleşme (ed. Mürteza Bedir, Necmettin Kızılkaya, Merve Özaykal, İstanbul 2019), Fıkıh ve Biyoetik (ed. M. İhsan Kahraman, Hakan Ertin ve Mürteza Bedir) gibi derleme eserlere editörlük yapmıştır.