Özet
Bu araştırma ile akademik personelin araştırma ve yayın etiği başta olmak üzere Türkiye Bilimler Akademisi (TUBA) tarafından belirlenen etik dışı davranışlar ve etik kurullara ilişkin görüş ve uygulamalar hakkında bilgi edinmek amaçlanmıştır. Araştırmanın evrenini 1992 yılında kurulan bir devlet üniversitesinde sosyal, fen ve sağlık bilimlerinde görev yapan akademisyenler oluşturmuştur. Çalışmaya sosyal bilimlerden 136, fen bilimlerinden 91 ve sağlık bilimlerinden 48 olmak üzere toplam 275 akademisyen katılmıştır. Katılımcıların 119’u kadın, 156’sı erkek ve yaş ortalaması 37,9’dur. Katılımcıların %70,4’ü araştırma yaparken etik sorunlarla karşılaştığını, ayrıca yarıya yakını ise bilgilendirme ve eğitim eksikliği nedeniyle istemeden etik bir hata yapmış olabileceğini belirtmiştir. Akademisyenlerin etik dışı davranışların uygulanma durumu ile ilgili görüşlerine göre, katılımcıların yarıdan fazlası sırasıyla dilimleme, ikram yazarlık, aşırma, tekrar yayım, yazarlık hakkı, iyi sonuçları yayımlama, çarptırma, uygunsuz alıntı gibi konularda daha fazla etik ihlallerin yapıldığını düşünmektedir. Akademisyenlerin çoğunluğunun etik kurulların şikâyetleri inceleme görevi olduğundan haberdar olduğu, yarısının araştırma etiğine ilişkin yasa ve yönetmeliklerden ve etik kurulların işleyişinden haberdar olduğu görülmüştür. Akademisyenlerin yarıdan fazlasının tüm eğitim yaşamları boyunca her hangi bir etik eğitimi almadığı, buna karşı %93,8’inin akademisyenlere etik eğitimi verilmesi gerektiği inancında olduğu belirlenmiştir. Akademisyenler tarafından etiğe uygun bulunmayan davranışların uygulanma durumu, etik kurullar ve etik eğitim ihtiyacı konuları ile cinsiyet, yaş, uzmanlık alanı, akademik unvan gibi bağımsız değişkenler arasında istatistiksel açıdan anlamlı ilişkilere rastlanmıştır.
Anahtar Kelimeler
Araştırma Etik Yayın Akademisyen Etik İhlalPaylaş
Detaylı Bilgi
- Yazarlar: Müesser Özcan
Yasemin Balcı - DOI: 10.12711/tjbe.2016.9.0006
- Yıl: 2016 / Cilt: 9 / Sayı: 1
- Sayfa: 91-111
- Tam Metin
- Diğer Diller:
-
English
- 654 Görüntülenme
- Sayı İçeriğine Git