Makale

Mimarlıkta Meslek Etiği ve Mimarların İnsanlığa Karşı Sorumlulukları

Özet

Mekan üretim sürecinde mimarlar, kurumsal bilginin temsilcileridirler. Mimarlar ya kişisel pratikleriyle doğrudan mekan üretiminde yer almalarıyla, ya da dolaylı olarak kurumsal örgütleri aracılığıyla kolektif bir biçimde bu üretim sürecini etkilemeleriyle, mekan üretimi süreci üzerinde bir güç ve kontrole sahiptirler. Mimarlıkta meslek etiğinin rolü de mimarların sorumluluklarını tanımlayarak mekan üretimi süreci üzerindeki güçlerini sınırlandırmak ve yönlendirmek, buna ek olarak bu bilgi ve güç sayesinde mekanla alakalı etik olmayan tutumları önlemek olmalıdır. Ancak meslek örgütleri tarafından hazırlanan meslek etiği belgeleri çoğu zaman mimarların kişisel sorumluluklarına yer vermekte, meslek çıkarlarını koruma eğiliminde olmakta ve mimarların kolektif sorumluluklarını göz ardı etmektedir. Bu yazı, mimarlığın insanlığa karşı sorumlulukları bağlamında genel olarak mesleki etik alanını ve özel olarak mimarlık etiği belgelerini eleştirmeyi hedeflemektedir. Yazıda, Mimarlar Odası Ankara Şubesi’nin etik davranış konusunda hazırladığı taslak metin, Britanyalı Mimarlar Kraliyet Enstitüsü’nün (Royal Institute of British Architects [RIBA]) Mesleki Davranış Kodu ve Amerikan Mimarlar Enstitüsü (American Institute of Architects [AIA]) Etik ve Mesleki Davranış Kodu örnek çalışmalar olarak incelenmektedir.

Anahtar Kelimeler

mesleki etik mesleki etik kodları mimarlık etiği