Makale

Yapay Zekânın Bilimsel Yayın Amaçlı Kullanımına İlişkin Etik Kaygılar: Sistematik Bir Yazın İncelemesi

Özet

Yapay zekâ henüz tanıtılmış olmakla birlikte iş yapma pratiklerimizi kökten değiştirme ve dönüştürme iddiasına sahip yeni bir teknoloji olarak karşımızda durmaktadır. Verimlilik ve üretkenlik açısından kullanımı kolay, hızlı ve ihtiyaca göre uyarlanabilir çıktılar sunan bu yeni teknolojilerin kullanımı yükseköğretim kurumlarında da yaygınlaşmaktadır. Bununla birlikte, bu teknolojilerin hem eğitim hem de araştırma amaçlı kullanımına ilişkin bazı etik hususların ele alınması gerekmektedir. Sistematik bir yazın incelemesi olarak tasarlanan bu çalışma, bilimsel yayın faaliyetlerinde kullanılan bu tür teknolojilere ilişkin etik kaygıları ortaya koymayı amaçlamaktadır. Bilimsel yayınlarda yapay zekâ kullanımına ilişkin etik kaygıları yansıtan beş farklı tema ortaya çıkartılmıştır: Yapay güdümlü araştırma, hız illüzyonu, yanlılık, veri kalitesi ve bilimsel hazırcılık. Çalışma, araştırmacılara bu tür teknolojilere yalnızca maliyet/fayda perspektifinden yaklaşmamaları, olası etik kaygıları da dikkate almaları noktasında bir uyarı niteliğindedir. Bilimsel yayıncılık faaliyetleri kapsamında yükseköğretim kurumlarında yapay zekânın kullanımının etik sakıncalarını tartışan sınırlı sayıda çalışmalardan biri olması nedeniyle çalışmanın alan yazınına katkı sunması beklenmektedir.

Anahtar Kelimeler

Yapay zekâ bilimsel yayıncılık yükseköğretimde yapay zekâ etik kaygılar yapay zekânın bilimsel yayın amaçlı kullanılması