Özet
Bu çalışmanın amacı, Veblen’de kapitalizmin ahlaki sorunlarını ortaya koymaktır. Ona göre etik olarak rasyonel bir toplumun ortaya çıkması veya “iyi yaşam”, reel üretimin artmasına ve bunun haksız mukayeseye neden olmayacak biçimde tüketilmesine bağlıdır. Reel üretimde artış, etkin ve düzgün işleyen bir endüstriye ihtiyaç duymaktadır. Bunun insan davranışına akseden görünümü ise başta çalışma içgüdüsü olmak üzere pozitif içgüdülerin toplumdaki hâkimiyetidir. Oysa Veblen’e göre kapitalist sistemde pozitif içgüdülere nazaran yağmacı içgüdü, parasal içgüdü ve öykünmeci içgüdü gibi negatif içgüdüler hâkimdir ve bu içgüdüler “iyi toplum” idealinin önünde iki temel ahlaki kusur olarak beliren kötü davranışa aracılık etmektedir. Bu kusurlar, iş adamlarının parasal çıkarlara odaklanması, endüstriyel sistemi çeşitli yollarla sabote etmesi, toplumda aylak sınıfın değerlerinin hâkimiyeti ve buna bağlı olarak sosyal statünün, servetin gösterişçi ve savurgan bir biçimde sergilenmesi ile eş tutulmasıdır. Uzun dönemde kapitalizmin geleceğine ilişkin olası vizyonları gerçekleşmese de, analizi modern kapitalizmin bugün yaşadığı sorunlara ve hangi değerlere öncelik verilmesi gerektiğine ışık tutmaktadır.
Anahtar Kelimeler
Veblen kapitalizm gösterişçi tüketim endüstri-ticaret ikilemi savurganlık pozitif içgüdü negatif içgüdüPaylaş
Detaylı Bilgi
- Yazarlar: Bahar Baysal Kar, Dr. Öğr. Üyesi, Bursa Uludağ Üniversitesi
- DOI: 10.12711/tjbe.2020.13.1.0150
- Yıl: 2020 (Haziran) / Cilt: 13 / Sayı: 1
- Sayfa: 101-134
- Tam Metin
- Diğer Diller:
-
English
- 1729 Görüntülenme
- Sayı İçeriğine Git