Özet
Bu çalışmada Kemalpaşazade tarafından 16. yüzyılda kaleme alınan “Fi’l-Hassi ‘Ala’s-Sa’yi Ve’l-Men’i ‘Ani’l-Betâle” adlı risale çer-çevesinde üç farklı devirde Müslüman bir zihnin emek (sa’y) ve kazanç (kesb) mefhumlarına yönelik tavırların değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Müslüman bir zihnin dünya (kazanç) ile kuracağı ilişkinin mahiyetini belirleyen Kemalpaşazade, ifrat ve tefrite sapmadan, mutedil davranmanın önemini vurgulamaktadır. Modernleşme sürecinin eşiğinde Mecmua-ı Fünun dergisinde tercüme edilerek yeniden yayınlanan bu risale, söz konusu dönem ve yayınlandığı dergi göz önüne alındığında araçsal olarak kullanıldığını söylemek mümkündür. Bununla beraber Kemalpaşazade’nin mülk, kesb ve sa’y kavramlarını esas alan çalışma / emek yaklaşımı günümüz için de referans alınabilir özelliklere haizdir. Paşazade, bir taraftan dünyayı dışlayan, çalışma ve kazanç mefhumlarına mesafeli duran bir tavrın olumsuzluklarını beyan ederken öbür taraftan eylemde bulunurken ahlaki davranmanın gerekliliğini ikaz etmektedir. Sa’y ve kesb’in meşruiyeti sorgulayan Kemalpaşazade, ölçü olarak haram-helal mefhumlarının yanında ferdi ya da to-plumsal ihtiyacın giderilmesini ölçü olarak kullanır. Özellikle kazanç ve çalışmanın kutsandığı bir zaman diliminde ahlaki davran-maya yapılan çağrı, Kemalpaşazade’yi günümüz için de anlamlı kılmaktadır.
Anahtar Kelimeler
Kemalpaşazade Risale Emek (Sa’y) Kazanç (Kesb) Tembellik (Betalet) Emek tasavvuruPaylaş
Detaylı Bilgi
- Yazarlar: Hacı Sarı
- DOI: 10.12711/tjbe.2018.11.2.0102
- Yıl: 2018 (Kasım) / Cilt: 11 / Sayı: 2
- Sayfa: 377-390
- Tam Metin
- Diğer Diller:
-
English
- 1626 Görüntülenme
- Sayı İçeriğine Git